Stebnik

9 maja, 2024 Bieszczadzkie opowieści

„W dużej, gęsto zaludnionej wsi z cerkwią, wznosił się szereg szybów naftowych, z których wydobywaną ropę wożono do rafinerii FANTO w Ustrzykach Dolnych” – tak o miejscowości Stebnik pisał w swojej wspomnieniowej książce zatytułowanej „W dolinie Strwiąża” Stanisław Klimpel (1914–2004).

W świetle spisu powszechnego z 1921 roku znajdujący się w granicach powiatu dobromilskiego Stebnik zamieszkiwało 312 osób w 48 domach. Większość, bo aż 272 mieszkańców, było wyznania greckokatolickiego, natomiast 30 mojżeszowego, 6 ewangelickiego i 4 rzymskokatolickiego. W sąsiadującej ze Stebnikiem kolonii niemieckiej Steinfels populacja wynosiła 179 osób – 115 ewangelików, 42 grekokatolików i 22 katolików obrządku łacińskiego.

W Stebniku zachował się dawny cmentarz greckokatolicki z kilkoma nagrobkami. Cerkiew filialna pw. św. Łukasza, należąca do parafii w Nanowej, została wzniesiona w 1870 roku, spłonęła podczas działań wojennych w 1944 roku. Jak podaje Stanisław Kryciński, mieszkańcy Stebnika rozebrali kościół rzymskokatolicki z Krościenka i z uzyskanego materiału wybudowali nową cerkiew w swojej miejscowości. Po powrocie Ustrzyk Dolnych w granice państwa polskiego w 1951 roku Stebnik nie został zasiedlony. Na jego gruntach funkcjonowała spółdzielnia „Nowe Życie” z Krościenka. Budynek nowej cerkwi wykorzystywano wówczas do celów gospodarczych. Obiekt przestał istnieć w latach 50. lub 60. XX wieku.

Z cmentarza ewangelickiego w Stebniku przetrwały zaledwie fragmenty dwóch nagrobków. Dziś o dawnej wsi przypominają drzewa owocowe oraz piwnice i studnie pozostałe po niezachowanych zabudowaniach.

Ilustracje

  • Stebnik i Steinfels na mapie Wojskowego Instytutu Geograficznego z 1936 roku
  • Stebnik – okres międzywojenny [S. Klimpel, „W dolinie Strwiąża. Krościenko koło Chyrowa”, Warszawa 2001]
  • Stebnik – okres międzywojenny. W tle kopalnia ropy naftowej [S. Klimpel, „W dolinie Strwiąża. Krościenko koło Chyrowa”, Warszawa 2001]
  • Stebnik w 2020 roku [fot. Ł. Bajda]
  • Stara studnia w Stebniku [fot. Ł. Bajda]
  • Wejście do starej piwnicy [fot. Ł. Bajda]
  • Wnętrze starej piwnicy [fot. Ł. Bajda]