Bieszczadzkie wypasy

3 sierpnia, 2024 Bieszczadzkie opowieści

Ubogie w ziemię, odpowiednią dla prowadzenia efektywnej uprawy, Bieszczady gospodarczo opierały się przez wieki na hodowli zwierząt. Pierwsi pasterze na bieszczadzkich połoninach pojawili się już w neolicie i epoce brązu, co potwierdzają m.in. znaleziska archeologiczne z rejonu Połoniny Wetlińskiej.

Akcja osadnicza prowadzona w Bieszczadach w końcu średniowiecza i w początkach epoki nowożytnej opierała się na zakładaniu osad o charakterze rolniczo-hodowlanym. Przez wiele lat w regionie wypasano przede wszystkim woły. Popularne było bydło węgierskie szare z charakterystycznymi długimi rogami. Jedne z największych targów bydła w regionie odbywały się w bieszczadzkich Lutowiskach.

Z kolei w okresie PRL w Bieszczadach wypasano dziesiątki tysięcy owiec, które od początku lat 50. przywożono tu pociągami z Podhala na sezonowe wypasy. Przez kilka dekad można było jesienią zobaczyć w regionie prawdziwe redyki. Chociaż wciąż hodowane są w regionie krowy, owce i kozy, to na zdecydowanie mniejszą skalę niż w przeszłości.

Ilustracje

  • Wypas owiec w Karpatach Wschodnich [Biblioteka Narodowa]
  • Woły na Połoninie Bukowskiej [Biblioteka Narodowa]
  • Pasterz z trembitą – w tle obszar na połoninie [fot. R. Reinfuss, „Rocznik Ziem Górskich”, R. 1, 1939]
  • Koliba na płozach [fot. R. Reinfuss, „Rocznik Ziem Górskich”, R. 1, 1939]
  • Koliba pasterska [fot. R. Reinfuss, „Rocznik Ziem Górskich”, R. 1, 1939]
  • Siano na połoninie [fot. R. Reinfuss, „Rocznik Ziem Górskich”, R. 1, 1939]
  • Połonina Wetlińska – okres międzywojenny [F. A. Ossendowski, „Karpaty i Podkarpacie”, Poznań 1936]
  • Hucuły z Zachowawczej Hodowli Konia Huculskiego w Wołosatem [fot. Bartłomiej Machowski]
  • Osod (redyk jesienny) przy bacówce w Osławicy [fot. Ł. Bajda]
  • Osod (redyk jesienny) przy bacówce w Osławicy [fot. Ł. Bajda]